De voormalige Belgische Audi dealer Latem Motors eist 11 miljoen euro van importeur d’Ieteren Auto. Veel collega’s kijken met spanning uit naar de uitspraak die de rechtbank van Gent deze week in de zaak velt.
D’Ieteren Auto, de importeur van alle merken van het Volkswagen concern, kondigde in 2014 aan dat het zijn netwerk van 171 dealers in 2020 gereduceerd wil hebben tot 26 ‘marktgebieden’. Met deze ingreep zou de lage rendabiliteit van de dealers verhoogd kunnen worden. Maar het zou betekenen dat veel ondernemers hun (familie)bedrijf dat zij decennialang hebben opgebouwd, moeten verkopen aan een concurrent.
Na een trage reorganisatiestart heeft d’Ieteren de druk op de dealers in de afgelopen maanden stevig opgevoerd. Er zijn inmiddels 18 ‘marktgebieden’, zo bevestigt Denis Gorteman, de CEO van d’Ieteren Auto. Daarmee zou de importeur voor op schema liggen. “De dealers snappen waarom wij deze strategie volgen. Na de emotionele reacties kwamen de rationele”, aldus Gorteman.
Meerdere oudere dealers besloten om eieren voor hun geld te kiezen. “Alles is hier afbetaald”, zegt een vijftiger zonder opvolger. “Ik zou liever doorgaan, maar ik wil wel verkopen. Dan kan ik binnen enkele jaren met mijn ploeg mensen verhuizen en werknemer worden van een nieuw marktgebiedbedrijf. Dat is mijn ideale scenario”. Ook Rudi Jennes, de kandidaat superdealer voor Vlaams-Brabant, is positief. “Niet elke dealer kan alles doen. Samengaan is de enige mogelijkheid om te overleven, maar het menselijke aspect is het moeilijkst”.
En daar wringt de schoen. Want de meeste ‘superdealers’ mogen dan bekend zijn, de overnames die zij in hun regio moeten doen, zijn nog lang niet afgerond. Velen houden hun poot stijf, mogelijk in de hoop er een hogere overnameprijs uit te slepen. “Ik laat mij op mijn leeftijd niet meer commanderen”, zegt een oudere dealer. “Onze rendabiliteit is zeer goed. Ik begrijp niet waarom een grote speler nu alles komt overnemen. Hoe groter die bedrijven worden, hoe minder service ze bieden. Als zelfstandige hou je geen urenstaatjes bij maar doe je alles om de klant te helpen. Voor een werknemer is het werk voorbij als het 5 uur is”.
De rechtszaak die de Oost-Vlaamse autodealer Philippe Schotte tegen d’Ieteren aanspande, kan de consolidatie bemoeilijken. Schotte baatte lange tijd het Audi dealerschap Latem Motors in het vermogende Sint-Martens-Latem uit. Toen Schotte weigerde zijn zaak te verkopen aan MIG Motors, de toekomstige superdealer voor het marktgebied Gent, stopte d’Ieteren vorig jaar de levering van nieuwe auto’s.
Schotte eist nu 11 miljoen euro van d’Ieteren als schadevergoeding voor onbetaalde commissies en bonussen. “De ontbinding van het dealercontract met Schotte heeft niets te maken met onze nieuwe marktstrategie”, is het enige wat Gorteman kwijt wil over de zaak. Maar heel wat dealers kijken met spanning uit naar de uitspraak die de rechtbank in Gent zal vellen. “Als de uitspraak in het voordeel van Schotte uitvalt, is het hek van de dam”, zo stelt een insider.
Maar ook onder de superdealers is er twijfel over het reorganisatieplan van d’Ieteren. Om de vestigingen van hun concurrenten over te nemen, hebben ze veel geld nodig. Een goed draaiende dealervestiging is snel een paar miljoen euro waard. Enkele door d’Ieteren uitverkoren superdealers bedankten daarom voor de eer. “Ook na de reorganisatie blijven er te veel verkooppunten”, aldus één van hen. “Ik wordt nu gedwongen andere dealers over te nemen inclusief hun personeel, terwijl ik vanwege de marktomstandigheden eigenlijk zou moeten afslanken. D’Ieteren doet alsof het de rode loper uitrolt, maar eigenlijk moet ik een reeks verkooppunten overnemen die ik niet rendabel kan maken”.
Maar d’Ieteren staat sterk tegenover de dealers. Het keert de eindejaarsbonussen uit die bedrijfseconomisch van vitaal belang zijn en moet elke overname goedkeuren. Vanuit haar hoofdkantoor stuurt de importeur minutieus de hele consolidatie, waar het zelf overigens geen geld in wil investeren. Als d’Ieteren een concessie eenzijdig zou opzeggen, moet het immers een enorme vergoeding betalen. Daarom laat de importeur liever de superdealers het vuile werk door alle andere dealers uit te kopen.
Veel betrokkenen denken dan bovendien dat d’Ieteren de consolidatie op poten heeft gezet om binnen een paar jaar het hele dealernetwerk zelf over te kunnen nemen. De importeur kocht in de afgelopen jaren al veel dealers op de as Brussel-Antwerpen, waar dankzij de vele multinationals de grootste leasemarkt ligt. Maar Gorteman (onderste foto) ontkent dat toekomstscenario: “Ons doel is niet om meer eigen vestigingen te openen. D’Ieteren zal straks 3 marktgebieden (Antwerpen, Mechelen en Brussel) in eigen beheer hebben, maar die vertegenwoordigen niet meer dan 20 procent van het verkoopvolume. Met dit percentage zijn wij tevreden”.
