Uit onderzoek van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat blijkt dat 8 procent minder verkeer voor een halvering van het aantal files zorgt. Het is voor het eerst dat deze relatie is gemeten voor het Nederlandse hoofdwegennet.
De voor het onderzoek gebruikte data hebben betrekking op 2019 en dit jaar, aldus Henk Taale, senior adviseur bij Rijkswaterstaat en lid van het team ‘Monitoring en Evaluatie’ van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. “Doordat wij te maken hadden met hele drukke tijden in 2019 en vervolgens een rustige corona periode kenden, konden wij de relatie tussen verkeersintensiteit en filehoeveelheid eindelijk goed inschatten. Wij hadden altijd al het idee dat het verband niet lineair was, maar nu hebben wij ook echt deze vuistregel kunnen vaststellen”.
De relatie tussen de hoeveelheid verkeer en vertragingen als gevolg van files was nog niet eerder bekeken voor het Nederlandse hoofdwegennet. “Het was al wel bekend voor wegvakken of kruispunten, dus op een lokaal niveau, maar voor het totale netwerk nog niet”, aldus Taale. “Ik heb heel vaak een beetje vanuit een onderbuikgevoel geroepen: als wij nou eens 10 procent van het verkeer konden elimineren, dan zijn wij waarschijnlijk het grootste deel van de files kwijt”. Dit geldt volgens hem niet alleen voor de spits.
Dat minder mensen gebruik maken van het openbaar vervoer, heeft niet geleid tot significant meer autoverkeer. Het mijden van de trein, bus of metro wordt ruimschoots gecompenseerd door de populariteit van het thuiswerken, dat volgens Taale meer dan verdubbeld is. Alleen bij een afgesloten weg traject (bijvoorbeeld door een auto met pech of door een ongeval) loert het file spook volgens hem nog om de hoek. Voor alle andere situaties geldt dat het aantal files sinds maart een stuk minder is geworden. “Het is belangrijk om voort te borduren op de uitkomsten van het onderzoek en mensen te stimuleren om thuis te werken”.
Een relatief kleine afname van het verkeer heeft dus grote gevolgen voor mogelijke opstoppingen. Volgens Taale zijn er tijdens de traditionele ochtendspitstijden nu 10 procent minder verplaatsingen en tijdens de avondspits 5 procent. Over de hele dag gezien gaat het dus om afgerond 8 procent. “Netto is er nog steeds heel veel minder verkeer op de weg en dat zie je terug in alle cijfers en berichten”.
