Volgens een studie vormt de ontwikkeling van zelfrijdende voertuigen een reëel risico voor de ecologische transitie.
Beetje bij beetje komt de notie van autonome voertuigen op een concrete manier ons leven binnen. Hier is het een zelfrijdende shuttle-experiment dat wordt uitgevoerd op een perfect gemarkeerde route. Daar is het Tesla, dat de komende maanden de komst van geautomatiseerde rij technologie op zijn auto’s belooft, ervan overtuigd dat chips veel minder rij fouten maken dan mensen. Verderop is het Geely, een Chinese autofabrikant, die in de komende jaren samenwerkt met een internetgigant om zelfrijdende auto’s te ontwikkelen en vervolgens op de markt te brengen. Als de technologische uitdaging enorm is, dan zijn dat ook de beloften …
Feit blijft dat de zelfrijdende auto nog veel vragen oproept. Naast de complexiteit van de ontwikkeling van deze technologie, die haar massale inzet vóór 2050 illusoir zou maken, zou zij volgens een studie aanzienlijke ecologische nadelen met zich meebrengen. Dus of het nu gaat om zelfrijdende auto’s voor individuen of robottaxi’s: de ontwikkeling zal resulteren in een explosie van de afstanden die aan boord van deze toekomstige rollende lounges worden afgelegd (ah, het vooruitzicht om ’s nachts tijdens het slapen Amsterdam naar Biarritz vervoerd te worden …), met als gevolg een verdrievoudiging van het energieverbruik van het wagenpark.
Een andere valkuil is volgens dezelfde studie de opslag van de ongelooflijke hoeveelheden gegevens die door deze auto’s worden gegenereerd. Volgens schattingen zou elk verbonden voertuig 1 GB per seconde genereren, of 1,3 miljoen GB per jaar voor een gemiddeld voertuig. Ik durf mij niet voor te stellen hoe groot de datacenters moeten worden om deze gegevens op te slaan … Hieraan moet worden toegevoegd, zo onderstreept het rapport, “CO2-emissies die verband houden met de productie, installatie, onderhoud, vernieuwing en afvalbeheer van een reeks objecten en infrastructuren op de weg of aan boord. Verwijzend naar “een implementatie die niet in de pas loopt met de klimaat noodsituatie”, benadrukken de auteurs van de studie ook “technologische en juridische doodlopende wegen die de komende jaren moeilijk te overwinnen zijn. Moeten we omgekeerd niet zonder uitstel een soberder mobiliteitssysteem ontwikkelen?”, vraagt Christophe Gay, mededirecteur van het onderzoeksinstituut af. “Een systeem dat bestaat uit lichte of lowtech voertuigen, gemakkelijk te repareren en recyclebaar, die minder materialen verbruiken, minder zware infrastructuur nodig hebben, in synergie met openbaar vervoer, waaronder hoge snelheidtreinen bijvoorbeeld”.
Dit is waar de schoen wringt: de trend in de auto-industrie staat haaks op bovenstaande wens voor een soberdere toekomst. De branche ontwikkelt zich in de richting van een permanente verrijking van technologieën (des te meer in combinatie met elektrificatie die wijdverspreid wordt), en het is moeilijk in te zien hoe ‘lowtech’ voertuigen het zonder rij hulpmiddelen en andere comfort- & veiligheidsuitrusting kunnen stellen die tegenwoordig vereist zijn. De studie indruist in tegen de ambities van de overheid (zowel op nationaal als Europees niveau), heeft de verdienste om het debat te openen. De onderliggende vraag daarbij is: als iets technologisch kan, moeten wij het dan ook willen. Als het gaat om kernenergie of genetische manipulatie zal het antwoord snel nee zijn. Waarom durft bijvoorbeeld Volvo zijn vinger niet op te steken en te zeggen dat zelfrijdende auto’s van niveau 4 of 5 technisch weliswaar haalbaar zijn, maar gezien de klimaat effecten is het niet wenselijk daar nog R&D budget aan te ontwikkelen?
