“Een elektrische auto is voor mij nog te duur” zullen dealers binnenkort minder horen. Het tweedehands aanbod zal dit jaar namelijk fors toenemen, met als gevolg dalende prijzen.
Nederland is een occasionland. Dat wil zeggen dat wij bovengemiddeld veel tweedehands auto’s kopen. Nieuwe personenwagens worden vooral gekocht door verhuurbedrijven en leasemaatschappijen. Het is daarom belangrijk dat het aanbod aan elektrische auto’s op de occasionmarkt gaat toenemen, tenminste als de overheid wil dat haar doelstelling om het wagenpark groener te maken, gehaald wordt.
Gelukkig voor de overheid (en de consument?) loopt dit jaar de eerste bulk elektrische leasecontracten af. Nederland telt zo’n 1 zakelijk gereden personenwagens, op een totaal van 9 miljoen exemplaren. Bij leasemaatschappij Alphabet is inmiddels een derde van de vloot elektrisch en bij LeasePlan de helft. “Grote werkgevers hebben duidelijk voor elektrisch gekozen”, aldus een woordvoerder van LeasePlan.
De echte doorbraak voor elektrische auto’s kwam volgens de woordvoerder 5 jaar geleden, toen de Tesla Model 3 goed leverbaar werd. Omdat veel leasecontracten meerdere jaren duren, zien we het effect daarvan nu pas terug op de occasionmarkt. Elektrische auto’s komen na de contractperiode beschikbaar voor de occasionmarkt. Alphabet onderschrijft dit. “Door gunstige bijtellingsregels in 2019 was er veel vraag naar elektrische auto’s. Die bijtelling geldt voor maximaal 60 maanden dus die verloopt dit jaar. Dit betekent in ons geval dat veel exemplaren van de Tesla Model 3 terugkomen. Die brengen wij nu op de occasionmarkt”.
De Vereniging van Nederlandse Autoleasemaatschappijen (VNA) denkt overigens dat de verkopen van elektrische auto’s de komende tijd zullen stagneren: “De rente is fors gestegen, de elektriciteitsprijzen zijn hoger geworden en er verdwijnen dit jaar allemaal fiscale voordelen. We zien met name dat de keuze voor elektrisch bij private lease iets afneemt”.
Bij autoverhuurbedrijven werkt het iets anders dan bij leasemaatschappijen. Zij kopen bij fabrikanten tegen kortingen (rest-)partijen op en verkopen die na een aantal jaar (volgens de terugkoopverklaring) weer terug. De fabrikant brengt die auto’s vervolgens op de occasionmarkt brengt, al worden ze soms ook door de autoverhuurbedrijven zelf verhandeld. Verhuurbedrijf Sixt merkt dat steeds meer van haar klanten interesse hebben in elektrische auto’s, vooral ook om kennis te maken met deze nieuwe manier van rijden.
Branchegenoot Enterprise zegt dat ‘elektrisch’ de toekomst heeft in de verhuurbranche, maar noemt ook een aantal “zwaarwegende redenen” om het autoaanbod nog niet op grote schaal te elektrificeren. “Er moet nog een aantal grote stappen worden gezet”, zegt een woordvoerder, “Denk aan het stroomnet, de laadcapaciteit en de technische beperkingen van de auto zelf. Onze klanten huren een auto om ermee te rijden, niet om hem te parkeren en te wachten tot de accu vol is of te zoeken naar een laadpaal”. Hertz is tevreden over de belangstelling voor haar elektrische auto’s en verwacht dat dat deel van de vloot zal worden uitgebreid. “De infrastructuur in Nederland is relatief goed en steeds meer mensen raken gewend aan elektrisch. Wij voorzien dan ook niet zoveel issues. Wij zullen dit jaar een forse toename zien van tweedehands auto’s die volledig elektrisch zijn”.
Eén automerk doet het overigens helemaal op een eigen manier: Tesla. Die heeft de hele keten van productie, assemblage én verkoop in eigen handen. Het doet niet aan kortingen en niet aan terugkoopverklaringen. Het bedrijf van Elon Musk heeft al een aantal keer de prijzen van zowel de Model Y als de Model 3 met duizenden euro’s verlaagd. Dat is goed nieuws voor mensen die een Tesla overwegen, maar voor mensen die zojuist een Model Y of Model 3 hebben aangeschaft niet: hun nieuwe auto is in één klap een stuk minder waard. Voor consumenten kan dat om een paar duizend euro gaan, leasemaatschappijen en autoverhuurbedrijven moeten hierdoor meerdere miljoenen extra afschrijven. Bijvoorbeeld als je 100.000 auto’s bij Tesla hebt gekocht, zoals Hertz in de Verenigde Staten heeft gedaan. Daarom maakte het bedrijf in januari bekend dat het bijna een derde van zijn elektrische vloot ging verkopen en in plaats daarvan weer kiest voor benzinemodellen. Hertz verwacht door de extra afschrijving dit jaar omgerekend bijna 230 miljoen euro mis te lopen. In Nederland is het aandeel van Tesla in de totale vloot van autoverhuurbedrijven veel kleiner. De prijsverlagingen hebben bij ons dus een kleiner effect.
Hoe duur is een tweedehands elektrische auto?
De prijzen van tweedehands elektrische auto’s lopen erg uiteen. Bereik is bepalend, zegt Auke Hoekstra, onderzoeker elektrisch rijden van de TU Eindhoven. “Enerzijds heb je auto’s met een beperkte actieradius, zoals de Nissan Leaf en de Renault Zoé. Die kosten een paar duizend euro, maar dan heb je in de winter bijvoorbeeld maar 100 kilometer rij bereik. Dat maakt een Leaf of een Zoé alleen interessant als tweede auto of als je niet ver hoeft te rijden”. Aan de andere kant zijn er de duurdere elektrische modellen, zegt Hoekstra, zoals de Tesla Model 3 en de Volvo XC40 Electric. “Denk dan aan een prijs van tienduizenden euro’s. Die zijn dus een stuk duurder, maar zij hebben een grote actieradius. Ze lijken duurder dan benzinemodellen, maar als je niet bent aangewezen op een dure openbare laadpaal zal je in de meeste gevallen (vooral als je veel rijdt) in totaliteit toch goedkoper uit zijn”.
Johan Meure, verkoper van tweedehands auto’s in Purmerend, ziet eigenlijk steeds minder prijsverschillen. “Het grootste vooroordeel is dat de elektrische auto duur is, maar dat is nog maar ten dele waar. Bij een nieuwe auto klopt dat, maar tweedehands is dat echt niet meer zo”. De occasionverkoper ziet dat de prijzen behoorlijk gelijk getrokken worden: “We zien het al gebeuren dat bij hetzelfde model de benzinevariant slechts een paar honderd euro goedkoper is dan de elektrische uitvoering, of soms zelfs gelijk geprijsd is”.
Voor een tweedehands volledig elektrische auto bestaat een aanschafsubsidie van 2.000 euro. Het model moet dan een actieradius van minimaal 120 kilometer hebben, en mag oorspronkelijk (nieuw) niet meer gekost hebben dan 45.000 euro. Er is dit jaar een pot van bijna 30 miljoen euro te verdelen. Vorig jaar werd het budget net niet opgemaakt: zo’n 3 miljoen euro bleef op de plank liggen. Ruim 14.000 tweedehands elektrische auto’s werden gekocht met geld uit uit de subsidiepot. “Dit cijfer laat zien dat de subsidie maatregel doet wat het moet doen: het stimuleren van de verkoop van betaalbare en praktische elektrische auto’s”, zegt de voorzitter van de Bovag, Han ten Broeke. “De lijst wordt gedomineerd door gezinswagens enerzijds en compacte modellen voor in en om de stad anderzijds”.
Hoe goed blijft de batterij?
Het is dé vraag van potentiële kopers: hoe goed blijft de batterij van een elektrische auto? Volgens onderzoeker Hoekstra was dat bij eerdere modellen soms een gok, maar bij nieuwere modellen is dat niet meer het geval: “In de meeste gevallen verlies je tegenwoordig minder dan 10 procent van de capaciteit nadat je 250.000 tot 600.000 kilometer hebt gereden. Dat is veel langer dan de meeste auto’s meegaan”. Hij vult aan: “Autobatterijen worden een stuk meer in de watten gelegd dan die van telefoons en gaan daarom veel minder snel achteruit. Goed batterijmanagement zorgt ervoor dat de autobatterij nooit te heet wordt. Dat was bijvoorbeeld het probleem bij de eerste exemplaren van de Nissan Leaf, waarvan de batterij door lucht gekoeld werden. Maar nu is goede koeling, bijna altijd met vloeistof, de standaard”.
Occasionverkoper Meure ziet het als puzzelen met klanten: “Waar gebruik je de auto voor? Hoeveel kilometers rijd je? Wat doe je met jouw vakantie? Waar kan je laden? Heb je zonnepanelen? et cetera. Dat soort gesprekken heb je niet bij de aanschaf van een auto met een benzinemotor”. Ook hem valt op dat de batterijprestaties goed blijven, zelfs na 10 jaar. “Daarnaast zijn er steeds meer bedrijven die gespecialiseerd zijn in het repareren van accucellen”. Een aanschaftip van hem: “Vergelijk de batterijcapaciteit van een volledig opgeladen tweedehands elektrische auto met hoe die was toen de auto nieuw was”.
