Elektrische auto’s hebben in Europa hun marktaandeel in de eerste helft van dit jaar ten opzichte van dezelfde periode van 2019 verdrievoudigd. Inmiddels is 1 op de 10 nieuw verkochte personenwagens elektrisch. De Europese milieuorganisatie Transport & Environment stelt dat de stijging vooral het gevolg is van de strengere uitstoot normen voor auto’s waar fabrikanten zich aan moeten houden.
In de eerste helft van dit jaar stootte een nieuwe auto gemiddeld 111,2 gram CO2 per kilometer uit. Dat is 9,2 procent minder dan vorig jaar. Het is voor het eerst sinds 2016 dat de emissie in Europa gedaald is. Dat heeft alles te maken met de strengere Europese uitstoot normen die sinds dit jaar gelden. Nieuw geregistreerde auto’s mogen niet meer dan 95 gram CO2 per kilometer uitstoten. De strengere normen hebben autofabrikanten gedwongen om te investeren in (deels) elektrische modellen, anders worden zij met torenhoge boetes bestraft. Dit zwaard van Damocles werpt nu zijn vruchten af, zo concludeert de Europese milieuorganisatie. Maar de financiële voordelen die overheden bezitters van een (deels) elektrische auto bieden, helpen natuurlijk ook mee. Zo is in Nederland de bijtelling voor een elektrische auto lager dan voor personenwagens met een verbrandingsmotor. En voor stekker hybride modellen geldt het half tarief wegenbelasting.
Het marktaandeel van elektrische auto’s zal het komende jaar nog verder stijgen, zo verwacht Transport & Environment: “In 2021 zal 1 op de 7 nieuw verkochte personenwagens in Europa een elektrisch model zijn”, oftewel naar 15 procent, zo voorspelt directeur Julia Poliscanova. “Maar zonder nieuwe ambitieuze Europese milieudoelstellingen, zal het aandeel vanaf 2022 niet verder stijgen, vrees ik”.
Volgens onderzoek van Transport & Environment voldoen PSA, Volvo, FCA – Tesla (die samen in een zogeheten ‘CO2-poule’ zitten) en BMW al aan de CO2 norm. Renault, Nissan, Toyota – Mazda (die ook een poule vormen) en Ford moeten nog een gat van 2 gram dichten. Volkswagen zit er 5 gram boven, maar gaat de doelstelling vermoedelijk halen. Enerzijds door een samenwerking met MG dat op het vaste land van Europa alleen de volledig elektrische ZS E verkoopt en anderzijds doordat de levering van de eigen ID.3 inmiddels op gang is gekomen. Jaguar Land Rover zit met een afwijking van 13 gram het verst van de norm af. Toch hoeft men zich daar waarschijnlijk niet heel veel zorgen te maken, want de regels van de Europese Unie schrijven voor dat fabrikanten die zwaardere auto’s maken minder streng worden beoordeeld. Dat stuit Poliscanova tegen de borst. “De elektrische auto wordt eindelijk mainstream in Europa, maar de verkoop van SUV’s groeit nog steeds als kool,” zegt ze. Uit het rapport van Transport & Environment blijkt namelijk ook dat de verkoop van dergelijke personenwagens met 39 procent is gegroeid in het eerste halfjaar van 2020, ondanks de malaise die zich op de markt voordeed vanwege het corona virus. In 2016 bedroeg het marktaandeel van SUV modellen 25 procent.
Het is jammer dat de milieuorganisatie niet kan zien dat het glas half vol is. Immers, voor het eerst sinds 2016 is de CO2-uitstoot van nieuwe personenwagens in Europa gedaald. Dat reductie van 9,2 procent is de grootste daling die ooit werd geregistreerd. Ter vergelijking: toen de Europese consument, na de klap van de financiële crisis in 2008, kleinere en lichtere auto’s ging kopen, daalde de gemiddelde uitstoot met slechts 5,5 procent. De afgelopen 3 jaar zaten de emissies van nieuw verkochte personenwagens in Europa ondanks efficiënter wordende motortechnologie al 3 jaar in de lift (van 118,1 gram CO2 per kilometer in 2016 naar 122,4 gram in 2019). Dat was het gevolg van de sterke opmars van SUV modellen die doorgaans groter en zwaarder zijn dan lage auto’s in hetzelfde segment. Verder speelde ook de afnemende populariteit van dieselende personenwagens, die minder broeikasgassen uitstoten dan benzinemodellen, een rol.
Dat de elektrische auto in Europa marktaandeel wint, bleek eerder ook al uit een rapport van autofabrikanten belangenorganisatie ACEA. Dat Poliscanova nu vreest dat er vanaf 2022 geen sprake meer zal zijn van een verdere stijging van het marktaandeel, komt doordat de emissienorm de komende jaren op 95 gram CO2 per kilometer blijft staan. In de visie van Transport & Environment is aanscherping wel nodig om het marktaandeel van elektrische auto’s rapper te doen stijgen. Daarnaast wil de milieuorganisatie dat de Europese Unie vanaf 2035 de verkoop van stekker hybride modellen aan banden legt. Die worden door Poliscanova omschreven als: “neppe elektrische auto’s”. In het persbericht van de Transport & Environment valt te lezen: “De enige manier om voertuigen met een hoge uitstoot het zwijgen op te leggen, is om autofabrikanten nu een duidelijke einddatum te geven. Auto’s die op biobrandstof, met neppe elektrische aandrijving of fossiele brandstoffen rijden, stoten allemaal CO2 uit en moeten daarom na 2035 van de markt worden geweerd”.
Terwijl de autoverkopen in Europa hard werden geraakt door de corona crisis, hielden de bestellingen voor personenwagens met een stekker beter stand. Daardoor is er dit jaar sprake van een kantelpunt, zo blijkt uit de analyse van Transport & Environment. Die stelt dus dat het de strengere Europese uitstoot normen zijn, die sinds begin dit jaar van kracht zijn, die de autofabrikanten gedwongen hebben om te investeren in de lancering van elektrische modellen. Sinds dit jaar moeten zij er voor zorgen dat 95 procent van de nieuw ingeschreven personenwagens gemiddeld niet meer dan 95 gram CO2 per kilometer uitstoten. Vanaf 2021 moeten zowat alle verkocht auto’s aan die norm voldoen. Als fabrikanten dat doel niet halen, krijgen ze een boete van 6.000 euro per verkochte personenwagen. De meeste benzine en diesel modellen stoten meer dan 95 gram per kilometer uit, maar omdat de norm betrekking heeft op het complete gamma, kunnen fabrikanten hun gemiddelde drukken door ook emissievrije modellen te lanceren.
Alleen al vorig jaar werd door Europese autofabrikanten 60 miljard euro geïnvesteerd in elektrische modellen. De Volkswagen Groep, die in 2015 nog door het stof moest na het dieselfraude schandaal, nam het leeuwendeel van de investeringen voor zijn rekening. Met de lancering van de ID.3 en ID.4 wil Volkswagen haar Amerikaanse concurrent Tesla van de troon stoten als marktleider in het segment voor elektrische auto’s. Elektrische personenwagens, stekker hybrides modellen meegerekend, hebben hun marktaandeel dit jaar meer dan verdrievoudigd in vergelijking met de eerste helft van 2019. Transport & Environment baseert zich hiervoor op data van de Britse brancheanalist Jato. Maar ook de statistieken van ACEA tonen zoals gezegd aan dat het marktaandeel van elektrische personenwagens is verdrievoudigd van 2,4 procent tot 7,2 procent.
Net als Transport & Environment ziet de Duitse brancheanalist Matthias Schmidt vooral de druk van de Europese regelgeving als verklaring voor de verdrievoudiging, zo schrijft hij in zijn European Electric Car Report. Dat veel landen steunpakketten voor de auto-industrie, die zwaar wordt getroffen door de corona crisis, ook nog eens aan groene voorwaarden hebben gekoppeld, zullen die omslag volgens hem alleen maar versnellen.
